- Tỷ trọng vốn hóa cực lớn: Các ngân hàng niêm yết chiếm một tỷ trọng vốn hóa khổng lồ trên thị trường. Tổng giá trị cổ phiếu ngân hàng ước đạt khoảng 2,6 triệu tỷ đồng, tương đương gần 40% vốn hóa toàn thị trường chứng khoán Việt Nam. Với quy mô áp đảo này, biến động giá của nhóm ngân hàng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số VN-Index (ví dụ, khi cổ phiếu ngân hàng đồng loạt tăng, VN-Index thường bật tăng mạnh theo).
- Ảnh hưởng lớn đến thanh khoản thị trường: Nhóm ngân hàng thường thu hút dòng tiền mạnh nhất, nằm trong số các cổ phiếu có thanh khoản cao nhất mỗi phiên. Thực tế cho thấy vào những phiên bùng nổ, riêng cổ phiếu ngân hàng có thể chiếm trên 30% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường. Chẳng hạn, phiên 5/8/2025, nhóm ngân hàng giao dịch hơn 911 triệu cổ phiếu (khoảng 24.110 tỷ đồng), chiếm tới 32% thanh khoản cả thị trường. Thanh khoản dồi dào ở nhóm này giúp dẫn dắt tâm lý và xu hướng dòng tiền chung.
- Vai trò “huyết mạch” trong nền kinh tế: Ngành ngân hàng được coi là huyết mạch của nền kinh tế Việt Nam. Ngân hàng cung cấp vốn cho doanh nghiệp và người dân, quyết định lưu thông tiền tệ và tín dụng. Do đó, sức khỏe của nhóm ngân hàng phản ánh sức khỏe của nền kinh tế. Nhà đầu tư (kể cả nhà đầu tư nước ngoài) luôn theo dõi sát sao cổ phiếu ngân hàng – coi đây là trụ đỡ quan trọng của thị trường và kỳ vọng vào tăng trưởng ổn định từ nhóm này trong dài hạn.
- Nhạy cảm với chu kỳ kinh tế và lãi suất: Cổ phiếu ngân hàng rất nhạy cảm với biến động kinh tế vĩ mô. Khi nền kinh tế tăng trưởng tốt, nhu cầu tín dụng cao giúp lợi nhuận ngân hàng cải thiện, giá cổ phiếu ngân hàng thường tăng mạnh. Ngược lại, khi kinh tế suy yếu, nợ xấu tăng và lãi suất cao, cổ phiếu ngân hàng biến động giảm đáng kể – thậm chí sự chững lại của nhóm ngân hàng có thể “kìm chân” đà tăng của VN-Index và làm thị trường quay đầu điều chỉnh. Bên cạnh đó, lãi suất thay đổi tác động trực tiếp đến biên lãi ròng của ngân hàng, nên nhóm này được xếp vào nhóm cổ phiếu nhạy cảm với lãi suất nhất thị trường. Mỗi khi có tin lãi suất hạ nhiệt, cổ phiếu ngân hàng thường bật tăng sớm; ngược lại lãi suất tăng khiến nhóm này giảm trước nhiều ngành khác.
- Phản ứng sớm với thông tin vĩ mô: Nhờ vai trò đầu tàu, nhóm ngân hàng thường phản ứng nhanh và sớm nhất với các tin tức vĩ mô. Chỉ cần có tín hiệu chính sách hỗ trợ – chẳng hạn giảm lãi suất, nới hạn mức tín dụng hoặc các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng, cổ phiếu ngân hàng lập tức bứt phá mạnh mẽ và dẫn dắt thị trường đi lên. Thực tế, trong đầu tháng 8/2025, nhờ loạt tin hỗ trợ (giảm lãi suất điều hành, nới room tín dụng, v.v.), nhóm ngân hàng đã tăng giá đồng loạt, giúp VN-Index vượt đỉnh lịch sử mới. Ngược lại, khi xuất hiện tín hiệu thắt chặt (như khả năng tăng lãi suất hay siết tín dụng), cổ phiếu ngân hàng cũng thường giảm trước, tạo áp lực kéo thị trường đi xuống.
Kết luận: Với quy mô áp đảo, vai trò nền tảng trong nền kinh tế và khả năng phản ánh kịp thời các biến động vĩ mô, nhóm cổ phiếu ngân hàng luôn duy trì vị thế dẫn dắt thị trường chứng khoán Việt Nam. Nhà đầu tư F0/F1 nên chú ý theo dõi nhóm này, bởi diễn biến của cổ phiếu ngân hàng thường báo hiệu sớm xu hướng chung của VN-Index, đồng thời ảnh hưởng đến danh mục đầu tư của họ một cách đáng kể.
