- Các quỹ đầu tư quốc tế: Theo kết quả tham vấn của FTSE Russell, 85% trong tổng số 26 quỹ đầu tư toàn cầu lớn được hỏi đã ủng hộ việc nâng hạng cho Việt Nam. Trong đó có những tên tuổi hàng đầu như BlackRock, Vanguard, State Street, đánh giá cao việc thị trường Việt Nam cải thiện thanh khoản và hoàn thiện quy định vận hành. Một số tổ chức như Fidelity và PIMCO cũng tán thành nhưng thận trọng hơn, muốn quan sát thêm việc triển khai hệ thống công nghệ giao dịch mới KRX (dự kiến hoàn thiện vào quý II/2026) trước khi hoàn toàn tin tưởng.
- Tổ chức tài chính quốc tế (HSBC): Bộ phận nghiên cứu của HSBC nhận định Việt Nam đã đáp ứng 7/9 tiêu chí cần thiết cho việc thăng hạng. Đáng chú ý, những bước tiến lớn ở 2 tiêu chí còn lại (sửa đổi Luật Chứng khoán và triển khai hệ thống KRX) đã đưa Việt Nam tiến rất gần tới ngưỡng thị trường mới nổi. HSBC xếp Việt Nam vào “nhóm lạc quan” về triển vọng nâng hạng, đồng thời lưu ý FTSE Russell sẽ cân nhắc thêm ý kiến từ giới đầu tư và các công ty môi giới trước khi ra quyết định cuối cùng.
- Lãnh đạo cơ quan quản lý: Về phía Việt Nam, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng trong chuyến công tác tại London đã phát biểu với hãng tin Reuters rằng ông “khá tự tin” về khả năng thị trường Việt Nam được nâng hạng trong đợt tới, khẳng định “về cơ bản, chúng tôi đã đáp ứng được các tiêu chí” của bên xếp hạng. Bộ trưởng cho biết thêm Việt Nam những năm qua đã nỗ lực hoàn thiện khung pháp lý, cải cách nhiều quy định để tạo thuận lợi hơn cho nhà đầu tư nước ngoài.
- Các chuyên gia và công ty chứng khoán trong nước: Tâm lý giới đầu tư trong nước cũng kỳ vọng cao. Công ty chứng khoán Vietcap (Viet Capital) mới đây bày tỏ sự tự tin rằng FTSE Russell sẽ công bố kết quả tích cực cho Việt Nam trong kỳ rà soát này. Ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch HĐQT SSI, thậm chí nhận định việc nâng hạng gần như chắc chắn, và không phải là “phép màu” bất ngờ mà là thành quả của quá trình cải cách lâu nay. (SSI đã chuẩn bị đón sóng nâng hạng bằng cách tăng vốn mạnh mẽ và nâng cao năng lực tài chính). Chuyên gia Trương Hiền Phương (KIS Vietnam) cũng cho rằng Việt Nam hoàn toàn xứng đáng được vào nhóm thị trường mới nổi nhờ các yếu tố nền tảng vĩ mô tích cực (tăng trưởng GDP cao, dân số trẻ, thu hút FDI ổn định...) và việc nâng hạng sẽ mở ra cơ hội tiếp cận hàng tỷ USD vốn ngoại, dù đi kèm một số thách thức về năng lực cạnh tranh của các định chế trong nước.
Mặc dù quyết định cuối cùng thuộc về FTSE Russell, các đánh giá định lượng cho thấy xác suất nâng hạng của Việt Nam vào năm 2025 là rất cao:
- Kết quả thăm dò nhà đầu tư: Khoảng 85% ý kiến ủng hộ trong cuộc tham vấn các quỹ lớn của FTSE Russell nói trên được xem là một tín hiệu mạnh mẽ về khả năng Việt Nam được nâng hạng. Sự đồng thuận cao từ đa số các quỹ đầu tư toàn cầu hàm ý kỳ vọng tích cực vào kết quả lần này.
- Dự báo từ chuyên gia trong nước: Ông Nguyễn Duy Hưng (SSI) đưa ra con số cụ thể là xác suất 90% FTSE Russell sẽ thông qua quyết định nâng thị trường Việt Nam lên hạng mới nổi thứ cấp trong kỳ công bố tháng 10/2025. Nhiều công ty chứng khoán nội địa khác cũng “đặt cược” vào kịch bản thuận lợi này bằng việc chủ động tăng vốn, chuẩn bị năng lực cho làn sóng đầu tư mới.
- Đánh giá chung: Nhìn chung, giới phân tích đánh giá việc được nâng hạng là gần như trong tầm tay. Một số tổ chức quốc tế trung lập hơn cũng thừa nhận xác suất thành công rất lớn. Chẳng hạn, qua các vòng rà soát trước, FTSE Russell đã giữ Việt Nam trong diện theo dõi từ 2018 và liên tục ghi nhận những cải thiện dần dần. Đến hiện tại, Việt Nam hầu như không còn khoảng cách quá xa đối với các tiêu chí nâng hạng – điều này khiến kịch bản nâng hạng trong 2025 được kỳ vọng cao nhất từ trước đến nay.
Quá trình chuẩn bị cho việc nâng hạng nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các cơ quan quản lý trong nước cũng như sự theo dõi sát sao của FTSE Russell:
- Chính phủ và Bộ Tài chính: Tháng 9/2025, Chính phủ đã phê duyệt Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam như một bước đi chiến lược. Đề án đặt mục tiêu ngắn hạn là đáp ứng đầy đủ tiêu chí để được FTSE Russell nâng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp ngay trong năm 2025, và dài hạn là hướng tới nâng hạng theo tiêu chí của MSCI cũng như FTSE Russell bậc cao vào trước năm 2030. Để thực hiện mục tiêu này, Chính phủ đề ra loạt giải pháp trọng tâm: gỡ bỏ yêu cầu ứng trước tiền mua (ký quỹ trước giao dịch) đối với nhà đầu tư ngoại khi chưa có cơ chế đối tác bù trừ trung tâm; minh bạch thông tin về giới hạn sở hữu nước ngoài ở các ngành, tạo sân chơi bình đẳng cho NĐT; đơn giản hóa thủ tục cấp mã số và mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp; triển khai cơ chế tài khoản giao dịch tổng (omnibus); và nâng cấp năng lực hệ thống giao dịch – thanh toán để đáp ứng khối lượng giao dịch ngày càng lớn. Sự chỉ đạo quyết liệt từ Chính phủ cho thấy quyết tâm chính trị rất cao để thị trường sớm được nâng hạng.
- Bộ Tài chính/Ủy ban Chứng khoán (UBCK): Cơ quan quản lý thị trường đã chủ động tháo gỡ các rào cản kỹ thuật mà FTSE Russell quan tâm. Cụ thể, nhằm cải thiện tiêu chí về Thanh toán giao dịch (DvP), Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 68/2024 (có hiệu lực từ 11/2024) thực thi mô hình No Pre-funding (NPF) – tức hủy bỏ yêu cầu ký quỹ trước khi mua đối với nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Theo cơ chế NPF, các công ty chứng khoán Việt Nam được phép ứng vốn thay cho NĐT ngoại tại thời điểm T+0, qua đó xử lý điểm nghẽn lâu nay. Trong gần một năm qua, FTSE Russell đã theo dõi sát sao việc triển khai NPF và thu thập phản hồi từ thị trường. Đến nay, phía Việt Nam đã ghi nhận một trường hợp giao dịch lỗi đầu tiên (tháng 12/2024) và xử lý thành công dưới quy trình mới. Tình huống thử nghiệm này là cơ sở quan trọng để FTSE Russell đánh giá tính hiệu quả của quy trình quản lý giao dịch thất bại, qua đó có thể nâng xếp hạng tiêu chí tương ứng từ “Hạn chế” lên “Đạt yêu cầu”.
- Ngân hàng Nhà nước (NHNN): Để tạo thuận lợi cho dòng vốn ngoại, NHNN cũng có động thái tích cực. Mới đây, NHNN đã gửi công văn chỉ đạo các ngân hàng thương mại đơn giản hóa thủ tục theo quy định mới (Thông tư 03 và 25 năm 2023), giúp rút ngắn thời gian mở tài khoản vốn cho nhà đầu tư nước ngoài xuống còn khoảng 2 tuần (trước đây có trường hợp kéo dài hàng tháng). Việc cải thiện quy trình cấp mã số giao dịch, mở tài khoản lưu ký nhanh hơn sẽ gỡ bỏ rào cản hành chính cho nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thị trường Việt Nam. Bên cạnh đó, NHNN phối hợp Bộ Tài chính theo dõi sát sao thị trường tiền tệ, ổn định tỷ giá và thanh khoản ngoại tệ nhằm sẵn sàng ứng phó với biến động khi dòng vốn đầu tư gián tiếp tăng mạnh (một yếu tố quan trọng để NĐT ngoại an tâm khi đầu tư).
- Sở Giao dịch Chứng khoán & hạ tầng công nghệ: Về mặt kỹ thuật, Việt Nam đã và đang nâng cấp hệ thống giao dịch. Sau sự cố nghẽn lệnh năm 2021, một hệ thống giao dịch mới do Sở GDCK Hàn Quốc (KRX) phát triển đã được đưa vào vận hành thử. Đến tháng 5/2025, Sở GDCK TP.HCM (HOSE) đã bắt đầu vận hành nền tảng KRX cho một số phân hệ, giúp tăng công suất xử lý và khắc phục tình trạng quá tải lệnh đặt. Quan trọng hơn, hệ thống KRX là bước đệm để tiến tới triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP) – một chuẩn mực của thị trường mới nổi – giúp đồng bộ quy trình thanh toán và giảm rủi ro. Theo lộ trình, hệ thống CCP dự kiến sẽ áp dụng từ năm 2026, vì vậy một số tổ chức nước ngoài muốn theo dõi sát tiến độ này. Dù vậy, việc đầu tư hiện đại hóa hạ tầng của Việt Nam đã được các hãng quốc tế ghi nhận là dấu hiệu tích cực, cho thấy nỗ lực đáp ứng thông lệ toàn cầu của thị trường.
- Phía FTSE Russell: Tổ chức cung cấp chỉ số này đã nhiều lần đánh giá cập nhật về Việt Nam. Trong báo cáo giữa kỳ tháng 4/2025, FTSE Russell tiếp tục giữ Việt Nam trong danh sách theo dõi do vẫn chưa “đạt” ở 2 tiêu chí quan trọng (DvP và xử lý giao dịch lỗi, khi đó còn ở mức “Restricted”). Hãng lưu ý Việt Nam cần đẩy nhanh cải thiện quy trình đăng ký giao dịch và mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài (vì thủ tục còn phức tạp, mất thời gian), đồng thời tìm giải pháp cho việc giao dịch những cổ phiếu đã chạm giới hạn sở hữu nước ngoài (FOL). Mặc dù vậy, FTSE Russell cũng ghi nhận sự cam kết mạnh mẽ của các cơ quan Việt Nam trong việc cải cách, kể cả nâng cấp hệ thống giao dịch theo chuẩn quốc tế. Đến tháng 9/2025, trong đợt đánh giá thường niên, FTSE Russell cho biết Việt Nam đã đáp ứng 7/9 tiêu chí và có tiến bộ rõ rệt ở hai tiêu chí còn lại. Đây chính là cơ sở khiến giới đầu tư kỳ vọng kỳ này FTSE sẽ chính thức nâng hạng cho thị trường Việt Nam sau 7 năm chờ đợi trên danh sách watchlist (2018-2025).
Tất cả các tín hiệu đến nay đều cho thấy khả năng rất lớn Việt Nam sẽ được FTSE Russell chính thức nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp vào năm 2025. Sự đồng thuận và kỳ vọng cao từ giới đầu tư, cùng với những cải cách quyết liệt của Việt Nam, tạo nên nền tảng vững chắc cho kết quả tích cực. Dĩ nhiên, quá trình nâng hạng cũng đặt ra yêu cầu mới: thị trường cần tiếp tục hoàn thiện những tiêu chí còn lại, khắc phục điểm nghẽn về sở hữu nước ngoài và nâng cấp triệt để hạ tầng, dịch vụ để tương xứng với tầm của một thị trường mới nổi. Nếu thực hiện tốt, việc thăng hạng không chỉ mang lại dòng vốn hàng tỷ USD mà quan trọng hơn, nó nâng cao uy tín, vị thế của thị trường Việt Nam trên bản đồ tài chính khu vực và thế giới, tạo tiền đề hướng tới mục tiêu cao hơn trong tương lai (nâng hạng theo MSCI, FTSE thị trường mới nổi cấp cao...). Nhìn chung, 2025 được coi là “thời điểm vàng” để Việt Nam bứt phá nâng hạng, và khả năng thành công đang nằm trong tầm tay.
